Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej

Informacje:

Krótka historia muzeum ...

Inicjatorami gromadzenia zbiorów regionalnych na poczet przyszłej placowki muzealnej byli bracia Walenty
i Wincenty Gawron jeszcze w okresie międzywojennym. Po II Wojnie Światowej zaczątki kolekcji muzealnych były tworzone przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział Limanowa, które gromadziło zbiory historyczne i etnograficzne w latach 1954-1971 r. Od 1970 roku z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego Oddział Limanowa oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Limanowskiej powstało Muzeum Ziemi Limanowskiej PTTK, które od początku istnienia mieściło się w Dworze Marsów w Parku Miejskim przy ul. Józefa Marka 13. W 1987 roku doszło do utworzenia państwowej placówki Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej, a od 1992 r. muzeum to jest samorządową jednostką kultury podlegającą Miastu Limanowa.

Obecnie w muzeum można zwiedzać następujące ekspozycje stałe:

·  Izba Chłopska - etnograficzna prezentująca wyposażenie wnętrza domostwa na Limanowszczyźnie. Znajdują się w niej zbiory pochodzące ze wsi zagórzańskich, górali białych, lachów Limanowskich i szczyrzyckich.
·  Apteka mgr Klementyny Bączkowskiej – wnętrze apteki 5- pokoleniowej rodziny limanowskich farmaceutów Mȕlerów, Zubrzyckich i Bączkowskich (meble i instrumenty apteczne z okresu 1813 do lat 50-tych XX wieku)
·  Historia w dewizce zapisana – jedyna w Polsce tak bogata (359 sztuk!) kolekcja dewizek służących niegdyś do zapinania pieczęci rodowych, zegarków, kluczy czy kosmetyków z okresu od XVIII do XX wieku.
oraz ekspozycje czasowe:
·  Salonik Artystyczny im. Maksymiliana Brożka – mieszczański salonik artystyczny urządzony w stylu Art Deco, nazwany od imienia ostatniego artysty modernistycznego, jest miejscem prezentacji prac plastycznych
·  Sale ekspozycji czasowych ( biała, różowa i zielona) – co 2-3 miesiące prezentowane są w nich różnorodne wystawy kolekcjonerskie

W Muzeum można skorzystać również z:
- Archiwum, gdzie można odnaleźć wiele cennych dokumentów z historii regionu
- Biblioteki Muzealnej, w której znajduje się bogaty zbiór publikacji naukowych związanych z historią, etnografia, sztuką, architekturą i  turystyką regionu
- Muzealiów Fotograficznych ( ok. 15 tysięcy) – bogaty zbiór zwiera wiele cennych fotografii od połowy XIX wieku po lata 90-te XX wieku
- Sali udostępnień, gdzie można skorzystać do celów naukowych ze zbiorów etnograficznych, artystycznych, historycznych i technicznych

Muzeum organizuje dla zorganizowanych grup lekcje muzealne i warsztaty z tworzenia szklanych witraży oraz zajęcia z kaligrafii z elementami iluminatorstwa.

Krótka historia dworu Marsów ...

Muzeum mieści się w zabytkowym staropolskim dworze. Mieszkająca w nim szlachta posiadała, położoną na południe od Limanowej, Starą Wieś. Granice tej wsi i miasta do II Wojny Światowej wyznaczał właśnie ten dwór. Historia Starej Wsi i rodów w niej panujących sięga XV wieku. Warto wymienić familie: Słupskich h. Drużyna, Jordanów, Przyłęckich, Czernych-Szwarcenbergów. Jakkolwiek historia obecnego dworu sięga XVII wieków. Jego rozwój nastąpił w okresie zarządzania nim przez rodzinę Dydyńskich

(poł .XVIII – lata 40-te XIX wieku), a potem Marsów (1853-1945r), po których do dziś pozostała nazwa dworu.

Do kompleksu dworskiego należały dawniej m.in. browar (obecnie budynek starostwa powiatowego), park dworski ( jego pozostałości stanowią obecnie Park Miejski), geogotycka kaplica świętego Walentego ( poł. XIX wieku) oraz gospodarstwo hodowlane (obecnie własność prywatna), gdzie niegdyś hodowlano bydło czerwone rasy polskiej oraz pola i lasy (obecnie os. Zygmunta Augusta i os. Marsów).

Rodzina Marsów przyczyniła się do rozwoju nowoczesnej gospodarki hodowlanej oraz rozkwitu politycznego i gospodarczego miasta w II połowie XIX wieku. Szczególnie w historii zostali zapamiętani: Antoni Józef Mars z żoną Franciszką z Żelechowskich, oraz ich syn Zygmunt z Jadwigą z Zielińskich. Dzięki m.in. jej staraniom powstał w 1867 r. powiat limanowski, Towarzystwo Zaliczkowe (dzisiejszy Bank Spółdzielczy), kasyno. Zainteresowali francuskich inwestorów do założenia rafinerii ropy naftowej w Sowlinach. Browar produkował w okresie galicyjskim znane z dobrej jakości piwo „marsowe”.W dwudziestoleciu międzywojennym dwór był ośrodkiem życia publicznego i politycznego. W jego progach wizytował m.in. prezydent Ignacy Mościcki w 1929 r., belgijski Minister Spraw Zagraniczych w 1932 r.Wielkokrotnym gościem był polski minister spraw zagranicznych Józef Beck. W 1934 roku rodzina Marsów sprzedała browar na rzecz Arcyksiążecego Browaru w Żywcu. W okresie okupacji niemieckiej wraz z ostatnim właścicielem, w dworze mieszkał skoligacony rodzinnie burmistrz miasta Włodzimierz Paygert. Po II Wojnie światowej władze komunistyczne odebrały majątek rodzinie Marsów. W latach 1946-1951 w budynku mieściło się Gimnazjum Leśne, a później Państwowy Ośrodek Maszynowy i Powiatowy Sztab Wojskowy.  Od 1970 r. w budynku mieściło się Muzeum Ziemi Limanowskiej i biura PTTK. Od 1987 r. budynek jest wyłączną siedzibą Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej.